Od setek lat są symbolem szkodnika i wroga ludzkich siedzib. Z drugiej strony to właśnie otoczenie człowieka upodobały sobie na miejsce swej egzystencji. Naukowcy określają ich populację w wielkich miastach na równą lub nawet większą populacji mieszkańców. Znamy z historii przypadki np. epidemii dżumy ze średniowiecznej Europy, która doprowadziła do zgonu niemal 30% ówczesnej populacji tego kontynentu.
Do najczęściej występujących w Polsce przedstawicieli tego gatunku, należy szczur śniady (Rattus rattus) i wędrowny (R. norvegicus). Oba gatunki dość zbliżone do siebie wyglądem. Szczur wędrowny jest nieco większy i bardziej krępy – osiąga do 28 cm bez ogona.
Szczur śniady jest lepszym wspinaczem, częściej spotkamy go na wyższych piętrach budynku lub roślinach porastających elewację. Jest również posiadaczem większych uszu i dłuższego ogona. Obserwacje ostatnich lat pokazują, że szczur śniady ustępuje w naszym kraju pola szczurowi wędrownemu.
Dojrzałość płciową szczur osiąga w wieku 5 tygodni, a co za tym idzie zdolność do rozrodu osiąga w tym samym czasie. Samica szczura jest w stanie rodzić jeden miot za drugim, ponieważ tuż po urodzeniu młodych znowu jest gotowa do zapłodnienia. Każdy miot może liczyć od 7 do nawet 17 młodych, które otwierają oczy w 13–17 dniu. Ciąża szczurzycy trwa 21–23 dni.
Jest to typowy gatunek synantropijny. W pełni przystosował się do życia w pobliżu siedzib ludzkich, gdzie zasiedla strychy, magazyny, poddasza, hale targowe i różnego rodzaju zabudowania gospodarcze.
Zarówno szczur wędrowny, jak i szczur śniady boją się człowieka, są mało agresywne. Gdy widzą człowieka uciekają, lecz jeżeli nie mają dokąd – bronią się poprzez atak, rzucają się na człowieka w okolice twarzy i gryzą. Wiele relacji wykazuje, że szczur potrafi odbić się od podłoża na wysokość głowy dorosłego człowieka. Potrafi też w ciągu doby przebyć do kilkunastu kilometrów w poszukiwaniu pożywienia.
Chętnie przebywa w okolicy wody, dobrze pływa. Jest wszystkożerny, z dużym udziałem pokarmu zwierzęcego. Aktywny całą dobę, najbardziej w nocy.
Populacja szczurów rośnie. Ocieplanie klimatu i łagodniejące zimy pozwalają im lepiej przetrwać i rozmnażać się. Na świecie w niektórych miejscach notuje się też trudności w zwalczaniu szczurów, wynikające z pojawiającej się u nich oporności na stosowane środki.
Wraz ze szczurami rozprzestrzeniają się też problemy z nimi związane, jak niszczenie i skażanie płodów rolnych. Szczury mogą też powodować znaczne szkody w trwałości budynków – wygryzają ściany, uszkadzają przewody elektryczne pojazdów i sprzętu rolniczego, są częstą przyczyną awarii wymagających kosztownych napraw. Szacuje się, że 50% pożarów gospodarstw spowodowane jest właśnie przez szczury przegryzające kable elektryczne.
Gryzonie te roznoszą również wiele groźnych dla zwierząt i ludzi chorób, tak jak np. kryptosporydioza, leptospiroza i toksoplazmoza.
Do zwalczania szczurów najczęściej używa się obecnie przynęty przenoszącej jeden z antykoagulujących rodentycydów drugiej generacji. Są one szeroko stosowane ze względu na ich praktyczność, skuteczność i doskonałe wyniki w zakresie bezpieczeństwa dla ludzi i innych zwierząt. Głównymi aktywnymi składnikami takich preparatów są bromadiolon i difenakum. Do stosowania w pomieszczeniach używa się też brodifakum, difetialon i flokumafafen.
Świat owadów i zwierząt jest fascynujący! Nawet jeśli okazuje się być dla nas równocześnie mocno uciążliwy…
Polska marka produktów owadobójczych o szerokim spektrum działania. Gotowe do natychmiastowego użycia w domu, na balkonie, tarasie i w ogrodzie. Zwalczają komary, kleszcze, mrówki, osy, szerszenie, myszy, szczury, mszyce, przędziorki, pchły, pluskwy i brzydkie zapachy. Bezwzględne dla szkodników, bezpieczne dla ludzi.
